Trong bối cảnh kênh trái phiếu bất động sản đang diễn biến chậm và chờ đợi các sửa đổi, bổ sung vào luật, nhiều kênh huy động vốn khác của các công ty bất động sản như tín dụng ngân hàng, thị trường cổ phiếu, hoạt động mua bán sáp nhập doanh nghiệp, vốn đầu tư nước ngoài và nguồn từ người mua nhà lại ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ.
Trái phiếu doanh nghiệp được xem là một trong những kênh dẫn vốn quan trọng cho thị trường bất động sản. Tuy nhiên, trong hai năm qua, tình trạng nợ xấu và rủi ro từ trái phiếu đã gây ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế. Giai đoạn 2019-2020 chứng kiến nhiều doanh nghiệp bất động sản sử dụng đòn bẩy tài chính thông qua việc phát hành trái phiếu nhưng sau đó không thể trả nợ đúng hạn, hoặc phải chậm thanh toán, gia hạn, tái cơ cấu. Điều này đã gián tiếp gây ra tình trạng tắc nghẽn thanh khoản trên toàn hệ thống và làm suy giảm niềm tin của nhà đầu tư.
Theo ông Dương Đức Hiếu - Giám đốc Khối xếp hạng và nghiên cứu của Công ty cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating), rủi ro lớn nhất của thị trường bất động sản hiện nay nằm ở trái phiếu doanh nghiệp. Hiện tại, tổng khối lượng trái phiếu bất động sản chậm trả vẫn ở mức hơn 115 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 60% tổng lượng trái phiếu chậm trả trên toàn thị trường, với tỷ lệ chậm trả vào khoảng 30%.
Đánh giá về khả năng trả nợ của các doanh nghiệp, ông Hiếu cho rằng không chỉ trái chủ mà cả nhà đầu tư vào các dự án của những chủ đầu tư này cũng đang chịu nhiều thiệt hại.
Hiện tại, tác động lớn nhất của trái phiếu bất động sản chính là tâm lý bất ổn của các nhà đầu tư. Đồng thời, cần theo dõi quan điểm của các cơ quan quản lý trong việc "siết" hoặc hỗ trợ kênh trái phiếu. Quốc hội đang tiến hành sửa đổi Luật Chứng khoán và các văn bản liên quan, dự kiến sẽ ảnh hưởng mạnh đến thị trường.
Ông Hiếu nhấn mạnh rằng kênh trái phiếu bất động sản hiện đang diễn biến chậm, với khối lượng phát hành mới trong năm nay giảm 30% cả về số lượng lẫn giá trị, phản ánh rõ ràng sự chờ đợi trước những thay đổi về luật pháp.
Theo đánh giá của ông Dương Đức Hiếu - Giám đốc Khối xếp hạng và nghiên cứu tại Công ty cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating), việc kênh trái phiếu doanh nghiệp bất động sản chậm lại không đồng nghĩa với khó khăn ở các kênh huy động vốn khác. Thực tế, một số kênh huy động vốn khác như tín dụng ngân hàng đang hoạt động rất hiệu quả.
Ông Hiếu cho biết, bất động sản là ngành nhận được nhiều sự hỗ trợ từ Chính phủ và hệ thống ngân hàng trong các giai đoạn khó khăn. Tính đến thời điểm hiện tại của năm 2024, tín dụng kinh doanh bất động sản đã tăng 15-16%, cho thấy sự hỗ trợ từ phía ngân hàng đã phát huy hiệu quả trong việc duy trì thanh khoản cho thị trường.
Ngoài tín dụng ngân hàng, thị trường cổ phiếu cũng là một kênh huy động vốn khả quan. Trong hai năm qua, nhiều doanh nghiệp bất động sản niêm yết đã tích cực tăng vốn, với đa số doanh nghiệp hiện nay sở hữu nguồn vốn ổn định, ngoại trừ một số trường hợp gặp khó khăn riêng lẻ.
Bên cạnh đó, các kênh huy động vốn khác như hoạt động mua bán sáp nhập doanh nghiệp (M&A) và vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh. Đặc biệt, nguồn vốn từ người mua nhà cũng đang dần hồi phục. Tăng trưởng tín dụng cho vay tiêu dùng bất động sản trong năm 2023 chỉ đạt 1%, nhưng đến cuối tháng 9/2024, con số này đã tăng lên 7%, phản ánh sự khởi sắc của nhu cầu thị trường.
Ông Hiếu nhận định, nhìn chung, nguồn vốn cho lĩnh vực bất động sản đang cải thiện tích cực. Đặc biệt, trong năm 2023 khi thanh khoản và nhu cầu mua nhà thấp, hệ thống ngân hàng Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng, hỗ trợ thị trường thông qua việc thúc đẩy cho vay, góp phần ổn định lĩnh vực địa ốc.
Bất động sản dành cho bạn