Theo quy định của Luật Đất đai 2024, đất được Nhà nước giao cho tổ chức, cá nhân sử dụng phải tuân thủ đúng mục đích được quy định trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nếu đất đai bị sử dụng sai mục đích, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có thể tiến hành thu hồi đất.
Nguyên tắc sử dụng đất được quy định tại Điều 5 Luật Đất đai 2024 bao gồm:
"Điều 5. Nguyên tắc sử dụng đất
1. Đúng mục đích sử dụng đất.
2. Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất".
Theo đó, sử dụng đất đúng mục đích là nguyên tắc cơ bản mà người sử dụng đất phải tuân thủ; nếu vi phạm sẽ bị cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính và "có thể" bị thu hồi.
Ví dụ: Đất ở chỉ được sử dụng để ở, đất trồng cây hàng năm chỉ được sử dụng để trồng cây hàng năm, đất trồng lúa chỉ được sử dụng để trồng lúa…
Bên cạnh đó, căn cứ nội dung Điều 81 Luật Đất đai 2024 hiện nay có quy định về các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai. Trong đó có quy định về việc thu hồi đất khi sử dụng không đúng mục đích như sau:
"Điều 81. Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai
1. Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm".
Như vậy, không phải đất sử dụng không đúng mục đích sẽ bị thu hồi luôn mà chỉ bị thu hồi trong các trường hợp sau:
- Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất.
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm.
Quy định về việc thu hồi đất khi sử dụng không đúng mục đích mang lại nhiều lợi ích quan trọng, bao gồm:
Bảo đảm sử dụng đất hợp lý và hiệu quả: Đất đai là tài nguyên hạn chế, việc quy định thu hồi khi sử dụng sai mục đích giúp đảm bảo rằng đất được sử dụng đúng theo quy hoạch và nhu cầu phát triển của xã hội, tránh lãng phí tài nguyên.
Bảo vệ quyền lợi chung của cộng đồng: Quy định này giúp ngăn chặn việc sử dụng đất cho các mục đích gây hại cho môi trường, phát triển không bền vững hoặc xâm phạm đến lợi ích của cộng đồng.
Tăng cường quản lý đất đai chặt chẽ hơn: Việc yêu cầu sử dụng đất đúng mục đích theo giấy phép giúp Nhà nước dễ dàng kiểm soát, theo dõi tình trạng sử dụng đất và kịp thời phát hiện sai phạm.
Khuyến khích phát triển bền vững: Quy định về thu hồi đất góp phần thúc đẩy các dự án phát triển kinh tế - xã hội có quy hoạch, từ đó giúp phát triển bền vững hơn, tránh tình trạng sử dụng đất tùy tiện, làm hủy hoại tài nguyên thiên nhiên.
Ngăn chặn tình trạng đầu cơ đất: Nếu người sử dụng đất cố ý sử dụng đất sai mục đích, đặc biệt là trong các trường hợp đầu cơ hoặc trục lợi cá nhân, quy định thu hồi sẽ giúp ngăn chặn tình trạng này, giảm tình trạng giá đất ảo.
Tạo công bằng trong sử dụng đất: Bằng cách thu hồi đất của những cá nhân, tổ chức sử dụng sai mục đích, Nhà nước có thể tái phân bổ đất cho các mục đích công ích hoặc cho những người, tổ chức có nhu cầu thực sự.
Bất động sản dành cho bạn