Một loạt các khu đô thị phát triển dọc tuyến Metro

Các khu đô thị sẽ được xây dựng với mật độ dân cư đông, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và xã hội, nằm trên tuyến x​a lộ Hà Nội.

TP HCM định hướng phát triển nhà ở dọc theo metro như "một mũi tên trúng nhiều đích" - vừa đáp ứng nhu cầu nhà ở vừa tạo nguồn khách dồi dào sử dụng phương tiện này.

Theo các chuyên gia, hạ tầng gi​ao thông đồng bộ với các đô thị quanh tuyến Metro Số 1 giúp thành phố giảm kẹt xe, tạo môi trường sống tiện nghi cho người dân.

Để thực hiện mục tiêu trên, TP HCM đã quy hoạch những khu đô thị chức năng quanh các nhà ga tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. Toàn bộ khu vực nằm trọn trong phạm vi 11 phường của TP Thủ Ðức, điểm đầu là cầu Sài Gòn, cuối tuyến là Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc với chiều dài 14,83 km, diện tích hơn 577 ha; được chia thành 10 khu vực và xếp thứ tự từ A đến L.

Định hướng mới cho các khu đô thị

Theo đó, có 9 khu đô thị nằm xung quanh các nhà ga metro số 1.

Cụ thể: khu A - Thảo Điền (phường Thảo Điền) rộng hơn 37 ha, dân số 12.700 người, tầng cao tối đa 35. Khu B - An Phú (phường An Phú) rộng hơn 71 ha, dân số 22.200 người, tầng cao tối đa 40. Khu C - Rạch Chiếc (phường An Phú) diện tích 33 ha, dân số 3.500 người, tầng cao tối đa 26. Khu D - Phước Long (phường Trường Thọ) rộng 127 ha, dân số 24.900 người, tầng cao tối đa 45. Khu E - Bình Thái (phường Trường Thọ) diện tích 82 ha, dân số 2.500 người, tầng cao tối đa 26. Khu F - Thủ Đức (phường Bình Thọ) rộng 38 ha, dân số 6.000 người, tầng cao tối đa 20. Khu H - Công nghệ cao (phường Linh Trung) diện tích 42 ha, dân số 5.600 người, tầng cao tối đa 25. Khu K - Suối Tiên (phường Tân Phú) diện tích 40 ha, dân số gần 900 người, chiều cao tối đa 15. Khu L - Bến xe Miền Đông mới (phường Long Bình) diện tích 37 ha, dân số 3.500 người, tầng cao tối đa 15.

Theo Chương trình phát triển nhà ở TP HCM giai đoạn 2021-2030, ngoài định hướng phát triển nhà ở tại các khu vực dọc những điểm kết nối các tuyến metro, TP HCM còn tạo quỹ đất ở khu vực ngoại thành để ưu tiên phát triển dự án nhà giá rẻ, phục vụ người lao động di cư đến thành phố.

Các khu đô thị trên được quy hoạch với mục tiêu khuyến khích phát triển những công trình đa chức năng, khu nhà ở cao tầng xung quanh ga trong bán kính 200-400 m. Khu vực quảng trường các nhà ga được quy hoạch phát triển những tuyến phố đi bộ, bãi xe, công viên... phục vụ người dân. Khu đô thị duy nhất bên ngoài ga metro số 1 là khu G - Nhà máy Nước Thủ Đức (phường Hiệp Phú) diện tích hơn 32 ha, dân số 4.700 người, sẽ được quy hoạch để cải tạo bộ mặt các lô nhà phố bằng quy định về tầng cao, khoảng lùi, tầng cao tối đa 20.

Đối với những khu vực xung quanh các nhà ga dọc tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương, hiện có các đồ án thiết kế đô thị riêng. Ngoài ra, những khu vực liên quan nhà ga các tuyến metro khác như tuyến 3a Bến Thành - Tân Kiên, tuyến 3b Ngã 6 Cộng Hòa - Hiệp Bình Phước cũng có đồ án đã được UBND TP HCM chấp thuận danh mục nhưng chưa được ghi vốn.

Tiến hành đồng bộ cả về giao thông lẫn đô thị

Việc phát triển các khu đô thị dọc metro ở TPHCM đi theo xu thế chung của thế giới với mô hình TOD (Transit Oriented Development).

Theo đó, ở những đầu mối giao thông sẽ phát triển đô thị, dân cư và các loại hình dịch vụ. Việc tập trung dân cư xung quanh các nhà ga vừa tạo môi trường sống tiện ích cho người dân và cũng là nguồn khách dồi dào sử dụng metro, tạo thói quen sử dụng phương tiện công cộng cho người dân.

Đồng thời, quỹ đất dọc các dự án metro tại TPHCM nếu được quy hoạch, tổ chức đấu giá theo thị trường sẽ thu được một nguồn vốn khá lớn để tái đầu tư cho hạ tầng giao thông.

TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn – chuyên về quy hoạch đô thị cho rằng, quanh các nhà ga metro cần phải có những khu dân cư cao tầng, mật độ cao để tận dụng được lợi thế đầu mối giao thông của các nhà ga. Bên cạnh đó, lượng dân cư lớn cũng là nguồn khách tham gia di chuyển bằng metro. Vì vậy, chính quyền cần thiết phải hoán đổi chỉ tiêu dân cư, hệ số sử dụng đất ở những khu vực khác để tạo những tuyến dân cư nén mật độ cao quanh các nhà ga metro.

Cũng theo ông Sơn, khi phát triển hạ tầng giao thông huyết mạch như metro sẽ mở ra những cơ hội tăng giá trị đất ở khu vực lân cận. Do đó, trước khi làm một tuyến metro nào đó, thành phố cần rà soát lại quỹ đất công dọc các tuyến, từ đó có thể vạch ra kế hoạch khai thác một cách chi tiết.

Sau khi có quy hoạch, TPHCM có thể đầu tư rồi bán lại hoặc tổ chức đấu giá công khai các khu đất để nhà đầu tư thực hiện các dự án theo quy hoạch. Nguồn thu từ các khu đất đấu giá này nộp vào ngân sách hoặc ưu tiên đầu tư cho phát triển hạ tầng giao thông.

Ủng hộ TPHCM phát triển nhà ở dọc metro, TS Võ Kim Cương – nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TPHCM lưu ý, việc xây dựng nhà ở, trung tâm thương mại một cách ồ ạt, nhưng hạ tầng giao thông kèm theo chưa tương xứng sẽ xảy ra tình trạng ùn tắc, kẹt xe kéo dài.

Do đó, giao thông công cộng phải phát triển đồng bộ với các khu đô thị xung quanh. "Cùng với phát triển các trục giao thông, TPHCM cần phát triển mạng lưới bãi xe xung quanh các nhà ga metro và mạng lưới xe buýt chằng chịt từ các ga này tỏa đi khắp nơi trong thành phố" - ông Cương nói.