Với mức giá bất động sản hiện tại, ngay cả khi giá nhà giảm đến một nửa, nhiều người thuộc nhóm thu nhập trung bình và thấp vẫn khó có khả năng sở hữu nhà.
Dữ liệu từ Batdongsan.com.vn cho thấy, vào năm 2004, một cá nhân thuộc thế hệ 7X cần đến 31,3 năm thu nhập để sở hữu một căn chung cư 60m² trị giá 600 triệu đồng, trong bối cảnh lãi suất huy động ở mức 7,4%. Đến năm 2014, người thuộc thế hệ 8X chỉ cần 22,7 năm thu nhập để mua căn hộ tương tự, khi giá đã tăng lên 1,5 tỷ đồng và lãi suất huy động giảm xuống còn 6%. Tuy nhiên, vào năm 2024, một cá nhân thế hệ 9X lại phải dành 25,8 năm thu nhập để sở hữu căn hộ cùng loại với mức giá tăng lên 3 tỷ đồng, mặc dù lãi suất huy động tiếp tục giảm xuống 4,5%.
Mặc dù số năm thu nhập cần thiết và lãi suất có xu hướng giảm qua các thời kỳ, nhưng việc sở hữu nhà vẫn là thách thức lớn đối với các thế hệ trẻ. Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn, nhận định giá bất động sản tại Việt Nam đang tăng nhanh vượt trội so với thế giới, với mức tăng trưởng giá 59% trong 5 năm qua, cao hơn nhiều quốc gia như Mỹ (54%), Úc (49%), Nhật Bản (41%) hay Singapore (37%).
Bà Đỗ Thu Hằng, Giám đốc Cấp cao bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn Savills Hà Nội, chỉ ra rằng sự chênh lệch giữa thu nhập hộ gia đình và giá nhà tại Việt Nam ngày càng lớn. Với mức thu nhập trung bình 250 triệu đồng/năm của một hộ gia đình tại Hà Nội, người dân cần tới 18 năm tiết kiệm hoàn toàn không tiêu xài để mua một căn hộ trung bình có giá khoảng 4 tỷ đồng.
Trong bối cảnh đó, nhà ở xã hội (NƠXH) trở thành kỳ vọng chính của nhóm thu nhập thấp và trung bình. Tuy nhiên, sự phát triển NƠXH tại các thành phố lớn vẫn còn nhiều hạn chế do thiếu quỹ đất, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, thủ tục hành chính phức tạp và khó thu hút nhà đầu tư. Điều này khiến việc mua nhà tại khu vực đô thị trở thành giấc mơ xa vời đối với nhiều lao động như công nhân, giáo viên hay nhân viên văn phòng mới đi làm.
Theo các chuyên gia, ngay cả khi giá bất động sản giảm một nửa, nhiều người thuộc nhóm thu nhập trung bình và thấp vẫn khó có thể sở hữu nhà. Để giải quyết bài toán nhà ở, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng nhằm cân bằng cán cân cung - cầu.
Giải pháp từ phía cung: Tăng cường phát triển nhà ở giá rẻ, cải thiện hạ tầng vùng ven và xây dựng các chính sách tài chính hỗ trợ hiệu quả. Các cấp chính quyền cần tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư vào các dự án NƠXH và nhà thương mại giá rẻ.
Giải pháp từ phía cầu: Người dân cần lập kế hoạch tài chính rõ ràng, tận dụng các chương trình hỗ trợ và linh hoạt trong lựa chọn nơi ở. Việc chấp nhận mua nhà diện tích nhỏ hơn hoặc tại các khu vực vùng ven có thể giúp cân đối giữa khả năng tài chính và nhu cầu.
Ngoài ra, xu hướng mở rộng đô thị ra vùng ven với các dự án giao thông lớn như cao tốc và metro sẽ mang lại nhiều cơ hội sở hữu nhà với giá hợp lý hơn. Trong thời gian chờ đợi, thuê nhà là một giải pháp phù hợp để tiết kiệm và chuẩn bị cho việc mua nhà trong tương lai.
Cuối cùng, người dân nên tận dụng các chính sách hỗ trợ từ chủ đầu tư, như thanh toán linh hoạt, thời gian ưu đãi dài và lãi suất cố định, để giảm áp lực tài chính mà vẫn hiện thực hóa được giấc mơ sở hữu nhà.