Thị trường BĐS khó khăn đang là rào cản lớn cho tăng trưởng của các doanh nghiệp ngành thép trong năm 2023. Lý do vì hơn 60% lượng tiêu thụ thép trong nước đến từ ngành xây dựng, nếu nhu cầu mua BĐS yếu thì sẽ kéo theo ngành xây dựng.
Ảnh hưởng không tốt từ BĐS
Trong giai đoạn đầu năm 2022, hầu hết các doanh nghiệp ngành thép đều có mức tăng trưởng doanh thu tốt do mặt bằng giá thép cao. Tuy nhiên, kể từ nửa sau năm ngoái, hầu hết các công ty thép ghi nhận mức sụt giảm lợi nhuận do tác động kép từ việc giá thép thành phẩm giảm giá và trích lập giá trị hàng tồn kho do xu hướng tích trữ nguyên liệu cho 1 quý sản xuất.
Hiện nay, nhu cầu thép xây dựng trong nước tiếp tục suy yếu do thị trường bất động sản trở nên khó khăn khi thay đổi pháp lý liên quan tới trái phiếu doanh nghiệp. Mặc khác, việc giá thép biến động mạnh đã làm các dự án đầu tư công cũng như thi công xây dựng dân dụng bị đình trệ, kéo theo nhu cầu về mặt hàng này ở mức thấp.

Năm 2023, Chính phủ đẩy mạnh đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng theo mục tiêu đảm bảo tăng trưởng kinh tế có thể hỗ trợ nhu cầu thép trong nước đặc biệt là thép xây dựng. Tuy nhiên, VCBS cho rằng tỷ trọng của thép trong đầu tư công là không nhiều, bởi vậy đóng góp chưa thực sự đáng kể.
VCBS ước tính tổng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng trong năm 2023 sẽ giảm khoảng 4% trước khi hồi phục mạnh 7% vào năm 2024. Động lực thúc đẩy tăng trưởng phần lớn tới từ sự hồi phục của thị trường xây dựng dân dụng.
Theo VCBS, thị trường bất động sản nội địa khó khăn sẽ là rào cản lớn cho tăng trưởng của các doanh nghiệp ngành thép 2023. Trên thực tế, thị trường xây dựng BĐS (chiếm 60% nhu cầu thép) đang gặp khó khăn do khó tiếp cận nguồn vốn mới, rủi ro pháp lý vẫn hiện hữu. Hiện nay, số dự án đang triển khai tại miền Nam thấp hơn cả thời kỳ Covid-19. Số dự án cấp phép mới trong 2022 cũng thấp kỷ lục, cho thấy nhu cầu xây dựng 2023 ở mức rất yếu.
Tăng trưởng diện tích xây dựng tại Việt Nam được dự báo sẽ giảm tốc trong 2023 với mức tăng trưởng khoảng 2,4%, chủ yếu đến từ sự sụt giảm của nhóm xây dựng dự án nhà ở dân dụng vốn chiếm tới 2/3 sản lượng ngành. Theo đó, VCBS dự báo sản lượng thép phục vụ xây dựng dân dụng giảm khoảng 8-9% trong năm nay.
Xuất khẩu bị vạ lây
Bên cạnh sự ảm đạm của thị trường nội địa, sản lượng xuất khẩu thép dự kiến tiếp tục ở mức thấp trong bối cảnh kinh tế các khu vực Mỹ, EU và Trung Quốc đều ghi nhận suy yếu, đặc biệt là EU chưa cho thấy tín hiệu kiểm soát được lạm phát.
Trên thực tế, xuất khẩu thép xây dựng cho thấy dấu hiệu hụt hơi vào tháng 8.2022 và tụt dốc mạnh trong quý 4.2022 khi nhu cầu nhập khẩu tại một số thị trường chủ lực khu vực ASEAN, Trung Quốc, Mỹ, EU kéo dài quá trình đình trệ.

Sau năm 2021 nhiều thuận lợi, xuất khẩu tôn mạ trong năm 2022 đã dần thể hiện sự sụt giảm với sản lượng ở mức 2,1 triệu tấn, giảm 38% so với năm trước khi nhu cầu xây dựng tại Mỹ và EU lao dốc.
Năm 2023, VCBS các doanh nghiệp thép sẽ đối mặt với nhiều thách thức trên thị trường xuất khẩu. Đối với thị trường Mỹ, dự kiến tăng trưởng thấp song chống chịu khá tốt với giá nhiên liệu tăng. Ngoài ra, lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng chưa thực sự bền vững cũng là trở ngại đối với kênh xuất khẩu thép thời gian tới.
Tại thị trường EU, lạm phát tiếp tục là mối lo hàng đầu khiến nhu cầu thép của khu vực này suy giảm liên tục năm thứ hai liên tiếp. Tăng trưởng sản xuất và tiêu dùng của châu Âu có thể bị giới hạn trong vài năm do giá năng lượng cao.
Do đó, VCBS không kỳ vọng một sự bật tăng mạnh về xuất khẩu trong nửa đầu năm 2023, trong bối cảnh ngày càng nhiều thách thức về cạnh tranh và rào cản thương mại.