30/11/2024, 09:38 0

Hiểu về điều kiện thừa kế và nhận thừa kế nhà đất

Theo Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình, để lại tài sản cho người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc, và cũng có quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc pháp luật. Ngoài ra, người thừa kế không phải là cá nhân cũng có quyền nhận di sản theo di chúc. Dựa trên cơ sở này, dưới đây là các quy định liên quan đến việc nhận thừa kế nhà đất trong năm 2024.

Điều kiện thừa kế nhà đất

Theo Điều 45 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất được thừa kế quyền sử dụng đất khi đáp ứng các điều kiện sau:

- Có Giấy chứng nhận: Người thừa kế phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp khi dồn điền, đổi thửa hoặc tặng cho đất cho Nhà nước, cộng đồng dân cư, hoặc các trường hợp đặc biệt tại khoản 7 Điều 124 và điểm a khoản 4 Điều 127 Luật Đất đai 2024, có thể không yêu cầu Giấy chứng nhận.

- Đất không có tranh chấp: Quyền sử dụng đất thừa kế phải không nằm trong tranh chấp, hoặc tranh chấp đã được giải quyết bằng các quyết định, bản án có hiệu lực pháp luật.

- Không bị kê biên: Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án hoặc bị áp dụng biện pháp khác theo quy định pháp luật thi hành án dân sự.

- Đất trong thời hạn sử dụng: Quyền sử dụng đất phải còn trong thời hạn được cấp theo quy định.

- Không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời: Quyền sử dụng đất không nằm trong diện áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định pháp luật.

Quyền của người nhận thừa kế:

Người nhận thừa kế quyền sử dụng đất được phép thực hiện các quyền như chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho,... khi:

- Đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các loại Giấy chứng nhận liên quan.

- Đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định pháp luật.

Các quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người thừa kế, đồng thời ngăn ngừa các tranh chấp hoặc vi phạm trong quá trình sử dụng và chuyển giao quyền sử dụng đất.

Hoàn thiện công cụ thuế để bình ổn giá và minh bạch hóa thị trường địa ốc

Điều kiện không được nhận thừa kế nhà đất

1. Không được nhận thừa kế theo Bộ luật Dân sự 2015

Người thừa kế không được nhận nhà đất hoặc các di sản khác trong các trường hợp sau:

Hành vi cố ý xâm phạm đến người để lại di sản:

- Bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe.

- Ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ hoặc xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người để lại di sản.

Vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng: Người không thực hiện hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản.

Xâm phạm đến người thừa kế khác: Cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác để hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản.

Hành vi lừa dối hoặc giả mạo di chúc:

- Lừa dối, cưỡng ép, ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc.

- Giả mạo, sửa chữa, che giấu hoặc hủy di chúc trái ý muốn của người để lại di sản.

Không được chỉ định hưởng di sản: Người lập di chúc không cho hưởng di sản.

Bị truất quyền hưởng di sản: Người để lại di sản quyết định truất quyền thừa kế trong di chúc.

Lưu ý: Các trường hợp trên vẫn có thể được nhận di sản nếu người để lại di sản biết rõ hành vi của họ nhưng vẫn đồng ý cho hưởng thông qua di chúc.

2. Không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024

Khoản 8 Điều 45 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất, bao gồm:

Tổ chức kinh tế:

Không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ cá nhân, trừ trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch đã được phê duyệt.

Cá nhân không cư trú tại khu vực rừng:

- Cá nhân không sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ hoặc rừng đặc dụng không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất tại đây.

- Áp dụng với đất ở và các loại đất khác trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phục hồi sinh thái thuộc rừng đặc dụng.

Tổ chức, cá nhân bị hạn chế theo pháp luật:

Bao gồm cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Các quy định này nhằm bảo đảm tính minh bạch, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật và bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất hợp pháp.