Theo Savills, trong bối cảnh bất động sản là lĩnh vực phụ thuộc nhiều vào dòng vốn lớn, xu hướng “co cụm địa lý” đang tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt đến toàn thị trường.
Theo khảo sát từ Savills Impacts 2025, trong giai đoạn vừa qua, yếu tố địa chính trị đã nổi lên như một trong ba mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư bất động sản tại ba trung tâm lớn: châu Á – Thái Bình Dương, châu Âu và Bắc Mỹ.
Sự bất định ngày càng lớn khiến nhiều nhà đầu tư chọn đứng ngoài quan sát thay vì đưa ra quyết định rót vốn. Bà Emma Steele, Giám đốc Đầu tư Xuyên biên giới của Savills, cho biết rủi ro địa chính trị đang buộc các quỹ đầu tư phải điều chỉnh lại chiến lược, dù một số vẫn duy trì kỳ vọng tích cực nhờ triển vọng sinh lời dài hạn của bất động sản.
Savills cho rằng, các tác động từ địa chính trị là rõ rệt nhưng khó lường. Những cú sốc như trừng phạt kinh tế, gián đoạn chuỗi cung ứng, hay xung đột vũ trang thường ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường tài chính, khiến giá trị tài sản sụt giảm, chi phí rủi ro tăng và tâm lý nhà đầu tư trở nên bất ổn.
Nhiều nghiên cứu kinh tế chỉ ra rằng, mỗi đợt căng thẳng địa chính trị leo thang đều kéo theo các đợt sụt giảm ngắn hạn trên thị trường chứng khoán, trái phiếu và hàng hóa. Tuy nhiên, hệ lụy dài hạn còn nghiêm trọng hơn, khi dòng vốn đầu tư doanh nghiệp – đặc biệt là vào các tài sản cố định như nhà máy, hạ tầng và bất động sản – có xu hướng trì hoãn do đặc thù chi phí lớn, lợi ích dài hạn và mức độ rủi ro cao.
Một trong những hậu quả rõ ràng của môi trường đầu tư bất định là sự suy giảm của dòng vốn FDI toàn cầu. Theo Savills Impacts, trong giai đoạn 2023–2024, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào 20 nền kinh tế lớn nhất chỉ đạt trung bình 1,3% GDP – mức thấp nhất kể từ năm 1996, và thấp hơn nhiều so với mức trung bình dài hạn trên 2%.
Việc các quốc gia tăng cường kiểm soát dòng vốn, nhất là trong các ngành nhạy cảm như bán dẫn, quốc phòng, năng lượng, đang thúc đẩy xu hướng “hồi hương sản xuất” và “gần bờ chuỗi cung ứng”. Các doanh nghiệp giờ đây ưu tiên xây dựng chuỗi cung ứng gần thị trường tiêu thụ, nhằm giảm thiểu rủi ro địa chính trị và đảm bảo tính liên tục trong vận hành.
Với những thị trường phụ thuộc lớn vào dòng vốn quốc tế như bất động sản, điều này dẫn đến hiện tượng “co cụm địa lý” – tức các hoạt động đầu tư tập trung vào một số khu vực an toàn, quen thuộc, thay vì mở rộng sang các quốc gia chi phí thấp nhưng tiềm ẩn rủi ro cao.
Theo Báo cáo Đầu tư Thế giới 2024 của UNCTAD, nhiều trung tâm sản xuất truyền thống tại châu Âu và Bắc Mỹ đang được tái ưu tiên, thay thế cho những quốc gia từng là điểm đến hấp dẫn nhờ chi phí rẻ. Tuy nhiên, hệ quả tiêu cực là sự phân mảnh kinh tế toàn cầu: chuỗi cung ứng mất đi tính linh hoạt, dòng vốn không còn chảy đến nơi tối ưu, và lợi thế cạnh tranh toàn cầu bị xói mòn do quá trình đảo ngược toàn cầu hóa.
Ngoài ra, tâm lý e ngại rủi ro cũng đang định hình một thế hệ nhà đầu tư mới – thận trọng hơn, đề cao an toàn và ít sẵn sàng chấp nhận các cơ hội đầu tư mang tính đột phá trong môi trường đầy bất ổn.
Bất động sản dành cho bạn