Cần ít nhất bao nhiêu năm thu nhập mới mua được nhà ở?

Quan hệ cung - cầu lệch pha, giá cả chưa hợp lý, làm cho cơ cấu thị trường mất cân đối nghiêm trọng, chỗ thì thừa, chỗ kia thì thiếu.

Thị trường bất động sản còn gặp nhiều "vướng bận"

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc "tháo gỡ khó và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững" hôm 17/2, chuyên gia kinh tế TS Cấn Văn Lực thị trường bất động sản hiện nay có hiện tượng "bất thường", bởi kinh tế vĩ mô rất tốt nhưng thị trường lại gần như "đóng băng" và rõ ràng là có điểm nghẽn cần tháo gỡ.

Ông Lực đã đã chỉ ra hàng loạt những khó khăn, vướng mắc chính của thị trường bất động sản hiện nay. Chuyên gia kinh tế này cho rằng điểm nghẽn pháp lý là khó khăn lớn nhất hiện tại.

Theo đó, nhiều quy định còn chồng chéo, thiếu nhất quán, không rõ ràng, không được hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời, chưa phù hợp với thực tiễn.... Trong khi có tâm lý sợ trách nhiệm, sợ sai, đùn đẩy ở một bộ phận cán bộ công chức khá rõ nét, khiến cho nhiều dự án không thể triển khai được, hoặc thời gian triển khai kéo dài, muốn bán hay chuyển nhượng cũng không được, muốn thế chấp cũng không xong, muốn nộp tiền thuê cũng khó...

Cũng theo ông Lực, công tác quy hoạch, thực thi và giám sát thực thi quy hoạch còn nhiều bất cập. Công tác giải phóng mặt bằng gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc; nguồn vốn bị thu hẹp; lạm phát, lãi suất và tỷ giá…

Ông Lực nhấn mạnh cơ cấu thị trường mất cân đối nghiêm trọng, chỗ thì thừa, chỗ kia thì thiếu. Quan hệ cung - cầu lệch pha, giá cả chưa hợp lý.

Riêng về giá cả, ông Lực cho rằng hiện nay, giá bất động sản đang ở mức tương đối cao so với thu nhập của đa số người dân.

"Người Việt Nam trung bình cần ít nhất 23,5 năm có thu nhập để mua được nhà ở, đứng thứ 14/107 quốc gia (càng cao, càng đắt) trên thế giới, tương đương Thái Lan, Hàn Quốc (trong khi thu nhập của chúng ta thấp hơn họ); cao hơn nhiều so với các nước Indonesia (18,5 năm), Singapore (15,5 năm), Ấn Độ (9,2 năm) và Malaysia (8,1 năm)…", ông Lực cho biết.

Nguyên nhân chủ yếu là do nguồn cung hạn chế, thiếu trầm trọng nhà ở phù hợp túi tiền và dư thừa ở một số phân khúc khác (đặc biệt là phân khúc cao cấp), chi phí ở các khâu làm dự án đều cao ...

Để giải cứu thị trường bất động sản, doanh nghiệp dùng "vốn mồi"

Về giải pháp, TS Cấn Văn Lực cho rằng Nhà nước không nhất thiết phải dùng tiền ngân sách để hỗ trợ, giải cứu mà chúng ta dùng cơ chế, chính sách và vốn đối ứng, nhất là vốn mồi (chủ yếu đối với nhà ở xã hội).

"Quan điểm nữa là thị trường bất động sản cũng như thị trường tài chính, cần tiến tới minh bạch thị trường và chuyên nghiệp hơn", ông Lực nêu quan điểm.

Ông lực cho rằng cần giải quyết dứt điểm những vụ việc vừa qua để bảo đảm lấy niềm tin của thị trường và nhà đầu tư.

Thứ hai là sớm sửa đổi các nghị định, thông tư trong thẩm quyền của Chính phủ, bộ, ngành, địa phương. Đặc biệt là liên quan đến chuyển nhượng dự án, xác định tiền thuê đất, định giá đất, đền bù, giải phóng mặt bằng, quy hoạch nhà ở xã hội.

Đối với gói tín dụng nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng, Chính phủ nên cân nhắc có một Đề án tổng thể, căn cơ để phát triển nhà ở xã hội như mô hình của Singapore, Hàn Quốc khá thành công.

Về tín dụng, ông Lực đề xuất kiểm soát rủi ro tín dụng bằng cách điều chỉnh lại hệ số rủi ro đối với các phân khúc bất động sản. Cân nhắc cho phép cơ cấu lại nợ, không chuyển nhóm nợ với thời hạn, đối tượng phù hợp.

Đối với Bộ Tài Chính, ông Lực cho rằng cần sớm trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 65 về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Nên có hướng dẫn khuyến khích doanh nghiệp phát hành ra công chúng; phối hợp Bộ Xây dựng có hướng dẫn "đổi trái phiếu lấy bất động sản". Đây là một giải pháp mà Trung Quốc đã làm tốt. Có hướng dẫn để nhất quán thực hiện, tránh xung đột, tranh chấp sau này.

Đối với các doanh nghiệp xây dựng, bất động sản, theo TS Cấn Văn Lực cần nâng cao tính công khai, minh bạch trong huy động vốn, sử dụng vốn. Ngoài ra cần tăng cường tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn, đặc biệt là quyết liệt cơ cấu lại, tiết giảm chi phí…